TOPLUMSAL DEĞER VE NORM

TOPLUMSAL DEĞER

Bir toplumda bireylerden beklenen genelleşmiş ahlaki inanış bütününe toplumsal değer denir.

Örneğin, vatan sevgisi, bayrak sevgisi

ÖZELLİKLERİ

a.       Toplumun ortak duygu ve düşüncelerini yansıtır.

b.      Toplumsal normlara temel oluşturur.

c.       Toplumdan topluma ve aynı toplumda zamanla değişir.

d.      Kuşaktan kuşağa aktarılabilir.

e.      Amaç kişiye toplum içerisinde ne yapıp yapmayacağını benimsetmektir.

TOPLUMSAL NORM

Kişi ve grupların, tavır ve davranışlarının nasıl olması gerektiğini belirleyen ve yaptırımlarla desteklenen ortak toplumsal kurallardır.

   

 Toplumsal norm ikiye ayrılır.

1.       YAZILI  (RESMİ) NORM : Hukuk sisteminde yer alan, uyulması zorunlu kurallardır.

Yazılı normlar, devletin resmi organlarınca düzenlenir ve uymayanlara çeşitli yaptırımlar uygulanır.

Örneğin : Kanun, tüzük, yönetmelik birer yazılı normdur.

2.       YAZISIZ  (RESMİ OLMAYAN) NORM : Sosyal ilişkilerin düzenlenmesi ihtiyacından doğan kurallardır.

Yazısız normları toplum belirler ve uymayanlar kınama, ayıplama dışlanma gibi yaptırımlarla karşılaşırlar.

Yazısız normların temelinde şunlar yer alır.

a.       Töre : Uyulması zorunlu davranışlardır. Töre yasa halini alırsa devlet, almazsa toplum tarafından uygulanır. Örneğin kan davaları.

b.      Adet : Toplumda yaygınlaşmış alışkanlıklardır. Örneğin bayramda yaşlıların elini öpme.

c.       Gelenek : Bir kuşaktan diğerine aktarılan köklü alışkanlıklardır. Örneğin yağlı güreş.

d.      Görenek : Bireylerin birbirlerinden görerek yaptıkları davranışlardır. Örneğin erkeklerin bıyık bırakması.

SOSYAL NORMLARIN ÖZELLİKLERİ

a.       Sosyal değerlerin somutlaşmış halidir.

b.      Toplumdan topluma ve aynı toplumda zamanla değişir.

c.       Toplumdaki sosyal kontrolü sağlar.

UYARI : Eğer bir toplumda çoğunluk sosyal normlara uyarsa toplumsal bütünleşme, uymazsa toplumsal çözülme meydana gelir.